Waarom testen we eigenlijk???!!!

Door: Arjen Lutgendorff
De laatste keer dat Frank Radstake (ANVR) zelf naar het buitenland op vakantie ging was met zijn twee kinderen naar Spanje in augustus 2020. Die reis werd vier dagen eerder dan gepland afgebroken vanwege een gewijzigd reisadvies. Nu houdt hij zich namens de ANVR onder meer bezig met de proefvakanties. TravelPro sprak hem over het idee achter de proefvakanties.
Ik hoorde dat jij de ‘manager testreizen’ bij ANVR bent? ‘Haha, nee hoor. Laat het volkomen helder zijn dat het echte werk wordt gedaan door de partijen die de reizen organiseren, maar ik kan er wel iets over zeggen natuurlijk. Ik heb ongelooflijk veel bewondering voor TUI en Corendon die in samenspraak met ons de eerste stappen richting overheid hebben gezet om deze proefvakanties te organiseren. Er wordt met grote regelmaat overleg gevoerd met een interdepartementale werkgroep van de overheid over buitenlandse vakanties. Wij als ANVR zitten daarbij, een aantal airlines, touroperators, busbedrijven, kortgezegd, een vertegenwoordiging van de reisbranche. Er is ons in januari gevraagd om met een voorstel te komen voor een proefvakantie. Die zijn TUI en Corendon in samenspraak met ons gaan ontwikkelen. Later is daar de reis van Sunweb en Transavia bijgekomen en die kon eerder doorgaan, omdat dat een bubbel-reis was. We hebben als ANVR ook nadrukkelijk gepleit om het niet bij één reis te houden, maar om een breder palet van proefvakanties samen te stellen. Het gaat erom hoe we er met elkaar voor kunnen zorgen dat je een aantal pilots ontwikkelt die bij elkaar opgeteld bijdragen aan datgene wat de overheid wil: adviseren aan de consument/reiziger dat en hoe ze veilig op vakantie kunnen deze zomer.’ Bij die Rhodos-reis waren jullie niet betrokken? ‘De betrokkenheid bij de Rhodos-reis was niet vanaf het begin, maar de afstemming die was er zeker wel. Op een gegeven moment hebben we trouwens in de voorbereiding alle verschillende partijen bij elkaar gebracht. TUI, Corendon, Sunweb, Transavia, de overheid en gedragsexperts over de invulling ervan.’ Ik heb wel veel kritische reacties gelezen over die testreis naar Rhodos. Hoe stond de ANVR tegenover de testreis naar Rhodos? Daar hebben jullie het vast over gehad. ‘Ik snap de reacties nog wel als je geïsoleerd naar de reis kijkt, naar een eiland waar verder nog geen toerisme plaatsvindt en over hoe die reis heeft plaatsgevonden. Maar niet als je weet waarom we die proefvakanties uitvoeren.’ Kan je daar meer over vertellen? ‘Het zijn ook gedragsstudie-reizen. We proberen in hapklare brokken in kaart te brengen wat een reiziger allemaal meemaakt tijdens een reis. Met wie komen ze allemaal in contact; onderweg naar de airport, tijdens het inchecken, bij de koffer van de band halen, bij de transfer, bij het resort. Gedragsonderzoekers observeren hoe de reizigers omgaan met de gedragsadviezen die ze krijgen en op welke manier de handhaving op de afspraken is geregeld op de verschillende touch points.’
Frank Radstake
'Ik hoop dat reisprofessionals begrijpen waarom er zoveel moeite in de testreizen wordt gestoken'
Was de Rhodos-reis een reis die uitgevoerd moest worden van de overheid/RIVM, omdat ze anders in een nog veel langzamer tempo meer zouden toelaten met betrekking tot reizen naar het buitenland? ‘Dat klinkt wat mij betreft iets te directief. Ik vind dat het over het algemeen wel in goed overleg is gegaan met de overheid. We hebben vanaf het begin gezegd dat we een 0-meting nodig hebben. Die hebben we vanaf het begin een glazen corridor genoemd, waarbij je een reis laat uitvoeren waarbij je alle reisdiensten in eigen hand hebt en data hebt zonder dat er externen tussendoor lopen. In het vervolg van de proefvakanties ga je steeds meer stukjes risico/elementen toevoegen. De volgende reis die TUI en Corendon gaan uitvoeren naar Gran Canaria is een reis waarbij er meer risico is toegevoegd: de reizigers kunnen dan van het resort af. Voor een volgende reis hebben we met een tiental ANVR bus-touroperators een busrondreis ontwikkeld als proefreis. Dan heb je weer én een andere manier van vervoer én we voegen excursies toe. Daarnaast kijken we of we met elkaar een eigen vervoersreis kunnen ontwikkelen waarbij een groep mensen op pad gaat.’ Hebben jullie een scenario klaarliggen wanneer er heel veel mensen ziek worden tijdens de Gran Canaria-reis? ‘Ja, er liggen protocollen hoe om te gaan als er mensen onverhoopt Covid19 krijgen tijdens de reis. Het is onmogelijk te garanderen dat er niemand ziek wordt. Dat gaat niet. Daarom was ik ook niet in paniek dat er tijdens de Rhodos-reis op een gegeven moment berichten kwamen over een viertal mensen die in quarantaine moesten.’ Veel mensen in de reissector dachten waarschijnlijk wel ‘daar gaan we’… ‘Snap ik. Ik zag echter dat wat er gebeurde perfect paste bij het duidelijk maken dat protocollen werken. Mensen worden getest, mogen mee, een tussentijdse test, enzovoorts. Je kunt niet voorkomen dat er een positieve test is, maar je moet voor iedereen duidelijk hebben hoe er vervolgens mee om wordt gegaan. Vanzelfsprekend doen we er als georganiseerde reisbranche sowieso wel alles aan om reizen zo in te richten dat de kans op besmetting zo klein mogelijk is.’ Maar stel dat er dus toch heel veel mensen ziek worden op Gran Canaria? ‘Ik kan het mij echt niet voorstellen, de protocollen die door TUI en Corendon worden gebruikt zijn echt uitstekend. Maar veel of weinig besmettingen; dan gaat het protocol van quarantaine in werking. Indien nodig gaan we daarna ook kijken wat er anders moet tijdens de volgende testreis. De Gran Canaria-reis is ook pas in de verkoop gegaan nadat de Rhodos reis was afgerond. Hopelijk kan de busrondreis dan in de laatste week van mei plaatsvinden, kort daarna een eigen vervoersrondreis. Ook dat samen met gedragsexperts van RIVM en de betrokken ministeries om zoveel mogelijk data te verzamelen waarmee we als reisbranche en overheid reizigers zo goed mogelijk kunnen informeren dat en hoe ze veilig op vakantie kunnen.’ Ik begreep dat RIVM alleen proefvakanties naar oranje gebied in een bubbel wilde doen. Gran Canaria is geen bubbelreis… ‘Met de betrokkenheid van zoveel verschillende ministeries waren delen van de overheid zelf ook even de weg kwijt waarom we proefvakanties aan het organiseren zijn. Op het moment dat een bestemming weer geel is, kunnen we gewoon reizen uitvoeren en hebben we helemaal geen proefvakanties nodig. Als Gran Canaria straks hopelijk snel weer op geel gaat, dan kunnen we daarheen reizen uitvoeren, rekening houdend met alle protocollen. Zoals gezegd, we zijn gestart met de proefvakanties om als reissector en overheid data te verzamelen om klanten te informeren over hoe veilig reizen gaat werken. Als je zegt dat er alleen maar reizen uitgevoerd mogen worden buiten een bubbel naar een gele bestemming, dan loop je vast. Als een bestemming geel is, is er namelijk geen pilotreis meer nodig en als het geel moet zijn om de testreis uit te voeren dan kom je nooit uit de bubbel. Het zou er op neerkomen dat je alleen nog maar bubbelreizen kunt uitvoeren. Nadat alle doelstellingen nog eens heel duidelijk met elkaar zijn doorgesproken - daar zijn echt mensen op het hoogste niveau bij betrokken geweest - is de knoop doorgehakt om de Gran Canaria-reis wel te organiseren zoals die nu wordt georganiseerd.’

Jij hebt vaak overleg met de overheid. Wat is de sfeer bij de overheid ten opzichte van reizen? ‘Er is ongelooflijk veel ambitie om proefreizen uit te voeren en data te verzamelen. Ook om te voorkomen om in eenzelfde situatie terecht te komen als vorig jaar toen veel mensen die niet met een georganiseerde reis op pad gingen zich niet aan de protocollen hielden. De friends & family bezoeken. We hebben allemaal de beelden van Schiphol eind vorig jaar gezien en de resultaten van het Robert Koch instituut gelezen waaruit bleek dat - als dat al gebeurde - juist de friends & family bezoekjes hebben bijgedragen aan het verspreiden van het virus. De proefreizen staan wat betreft de overheid los van de vraag of ze de reisadvisering gaan aanpassen of niet. Wij vinden natuurlijk dat als we aantonen dat het veilig kan, het aantal besmettingen omlaag gaat en het aantal inentingen omhoog gaat, bestemmingen zo snel mogelijk op geel kunnen. Maar het succesvol uitvoeren van een pilotreis heeft dus niet direct te maken met het wel of niet wijzigen van de reisadviezen.’ Wat zou je nog willen zeggen tegen reisprofessionals die kritisch zijn over de proefvakanties? ‘Dat het echt niet nodig is kritisch te zijn! Ik kan het mij nog wel voorstellen dat je als reisprofessional het gevoel hebt dat jouw reisbedrijf niet meteen iets opschiet met de proefvakanties, dat het maar om een beperkt aantal bestemmingen gaat, dat het ‘maar’ om 189 personen gaat, enzovoorts. Ik snap het dat je er met argwaan naar kijkt. Maar nogmaals, het is de bedoeling om in kaart te brengen hoe de customer journey loopt en welke de relevante touch points zijn. Verder kijken we naar de verantwoordelijkheden op de bestemmingen, zijn we in goed overleg met de reisverzekeraars, dus al die elementen spelen mee. Die moeten er voor zorgen dat we alles bij elkaar veel data verzamelen. Maar vooral ook: als reissector mogen we blij zijn met alle partijen die meewerken aan de pilots, want zij besteden echt onwaarschijnlijk veel tijd en energie en moeite om aan te tonen hoe veilig reizen weer mogelijk is. Commercieel lijkt het me in ieder geval echt niet aantrekkelijk om 65.820 man te laten weten dat ze helaas niet mee kunnen op deze reis. Ik hoop dat als reisprofessionals dit lezen dat ze het begrijpen waarom er zoveel moeite in de proefvakanties wordt gestoken.’ Wat is je volgende bezigheid met betrekking tot de proefvakanties? ‘Vandaag (donderdag 22 april, red.) heb ik weer overleg met de bus-touroperators over de verdere ontwikkeling van een testreis. Dat voorstel dienen we dan ook meteen in bij de overheid. Daarnaast zijn we ook in afwachting van bericht van de overheid of ze genoeg mankracht beschikbaar hebben om ons verder te helpen met het verder ontwikkelen van pilotreizen en we gaan kijken waar de gedragsexperts op moeten letten bij de Gran Canaria reis.’ Bij ‘Even tot hier’ deden ze een beetje lacherig over de café test (kijk hier, vanaf minuut 18.44). Uiteindelijk weet iedereen hoe het eindigt (van links naar rechts). ‘Het is natuurlijk zo dat je er vanuit kan gaan dat mensen tijdens een vakantie een borreltje drinken en dat het volgen van regels dan wat lastiger wordt. Tegen al dat soort dingen lopen we nu tijdens de proefvakanties aan en daar kunnen we advisering op loslaten. Het is héél waardevol om te doen. In alle eerlijkheid; pilotreizen komen natuurlijk niet in de plek van gewoon met elkaar op vakantie kunnen. Laten we positief afsluiten: de enorme animo voor de Rhodos-reis en de Gran Canaria reis, toont al aan wat we eigenlijk al wisten, namelijk dat Nederlanders echt staan te popelen om weer op vakantie te kunnen.’